Arakan'daki hayatlarını arkalarında bırakarak yanlarına alabildikleri sınırlı sayıda eşyayla yola çıkan Müslümanlar, dağlık bölgelerde günlerce yürüyor, kara ya da nehir sınırından geçip Bangladeş'e geçiyor.
Uluslararası Göç Örgütü (IOM) Sözcüsü Joel Millman, cuma günü yaptığı açıklamada, 25 Ağustos'tan bu yana Bangladeş'e gitmeyi başaran Arakanlı Müslümanların sayısının 536 bine ulaştığını belirtti.
Yerel kaynaklar ve bölgede faaliyet gösteren sivil toplum kuruluşları, Bangladeş'e geçen Arakanlı Müslümanların yüzde 60'ından fazlasının kadın ve çocuk olduğunu vurguladı.
Bangladeş'teki kamplarda hijyenin olmaması, gıda, temiz su ve barınma imkanlarının yetersizliği, özellikle hamileler başta olmak üzere kadınların ve çocukların sağlığı için ciddi tehlike arz ediyor.
Nemli hava ve pis su, ishal ve kolera başta olmak üzere salgın hastalıklara davetiye çıkarıyor.
Bangladeş'teki sağlık yetkilileri, ülkeye geçen Arakanlı Müslüman arasında bulunan 42 bin 541 çocuğun ciddi sağlık sorunlarıyla karşı karşıya olduğu uyarısında bulunuyor.
Bangladeşli yetkililer, 18 bin 523 hamile Arakanlı Müslüman kadının sağlığının da hijyen ve yeterli gıda bulunmaması nedeniyle tehlike altında olduğunu belirtiyor.
- Başkalarının çocuklarına da annelik ediyorlar
Arakanlı Müslüman kadınlar, ailelerini kaybeden çocukları da Bangladeş'e getiriyor ve onlara sahip çıkmaya çalışıyor.
Bangladeş'teki kampları ziyaret eden AA muhabirinin karşılaştığı 9 yaşındaki Şefika Alam, 4 kişilik ailesinden hayatta kalan tek kişi. Şefika, Arakan'daki zulümden kaçan başka bir aile tarafından bulunup Bangladeş'e getirildi.
Şefika'yı Bangladeş'e getiren 3 çocuk annesi Rukiye Ayzul, "Herkes köyü terk etmeye çalışırken o durmuş etrafı seyrediyordu. Tüm ailesinin katledildiğini anladığımızda onu da yanımıza almaya karar verdik." diye konuştu.
- Öksüz ve yetim çocukların tek başlarına yaşam savaşı
Arakan'da ya da Bangladeş'e geçiş sırasında ailelerinden kopan Arakanlı Müslüman çocuklar, bu ülkedeki kamplarda tek başına yaşam mücadelesi veriyor.
Cox's Bazar Sosyal Refah Ofisi Yardımcı Direktörü Pritom Kumar Chowdhury, pazar günü yaptığı açıklamada, "25 Ağustos'tan bu yana Bangladeş'e ulaşan çocuklardan 12 bin 801'i kimsesiz. Bu çocukların güvenliğinin sağlanması amacıyla ayrı bir kamp kurulması için çalışıyoruz." dedi.
Avrupa Rohingya Konseyi (ERC) Sözcüsü Dr. Anita Schug, AA muhabirine yaptığı açıklamada, "(Bangladeş'teki) Arakanlı Müslüman kadın ve çocuklar, şereflerini bile koruyacak durumda değiller çünkü erkeklerle açık havada aynı yerde kalıyorlar. Kadınlar için mahremiyet diye bir şey söz konusu değil." ifadelerini kullandı.
Bangladeş'teki Arakanlı Müslüman kadınlarla yaptığı görüşmelerde kendisine haftalardır yıkanamadıklarını ve hijyenik pedlere ulaşamadıklarını söylediklerini aktaran Schug, "Yeni kurulan kamplarda tuvalet yok. Kadınlar hiçbir gizlilikleri ve tıbbi yardım olmadan açık havada doğum yapıyor. Kadınlar, insani yardım almaya çalışırken fiziksel ya da sözlü tacize maruz kalıyor." ifadelerini kullandı.
Arakanlı Müslüman çocuklardan birçoğunun yakınlarının katledilmesine şahit olduğunu ve ciddi travma geçirdiğini vurgulayan Schug, "Çoğu çocuk günlerce aç kalmış, bu nedenle yetersiz beslenme sorunları var. Birçok çocuk, başta ishal olmak üzere bulaşıcı hastalık tehlikesiyle karşı karşıya." değerlendirmesinde bulundu.
Türkiye Diyanet Vakfı (TDV) Arakanlı Mülteciler Acil Yardım Programı Sorumlusu İbrahim Carlos Clavijo da Bangladeş'e geçen Arakanlı Müslümanlar için yapılan kamplarda geçici sağlık merkezlerin kurulduğuna işaret ederek "Bunun dışında kadınlar ve çocuklar için psikolog desteği lazım. İnsanların artık hiçbir şeyden umudu kalmamış. Sınırın diğer yanında yaşananlar çok vahim. Bir insanın kaldırabileceği, kabul edebileceği şeyler değil." dedi.
Kamplardaki çocukların bazılarının ufak çaplı medreselerde eğitim alabildiğini ancak çoğunun eğitimden mahrum olduğunu vurgulayan Clavijo, "Ayrıca konaklama konusunda da ciddi sıkıntılar var. Kamplar dağlık alanda kurulmuş, düz arazi yok. Arakanlı Müslümanlar dağıtılan yardımları alabilmek için 2-3 kilometre yol yürümek zorunda." diye konuştu.
- Arakanlı Müslümanlara etnik temizlik
Myanmar ordusunun, silahlı militanlarla mücadele gerekçesiyle Arakan'da sivillere düzenlediği saldırılarda 25 Ağustos'tan bu yana binlerce Müslüman hayatını kaybetti. Bölgeye giriş çıkışlara izin verilmemesi nedeniyle ölen sivil sayısı tam olarak tespit edilemiyor.
Son saldırılarda 200'den fazla köy, ordu ve fanatik Budistler tarafından yok edildi.
Myanmar'da 1970'lerden bu yana sistematik saldırılarla etnik temizliğe maruz kalan yaklaşık iki milyon Arakanlı Müslüman'ın yüzde 84'ü çevre ülkelere sığındı.
Kaynak: Diyarbakır Söz