Dünya Enerji Konseyi Türkiye Milli Komitesi Başkanı Süreyya Yücel Özden, petroldeki fiyat artışının Ortadoğu'daki yeni gelişmelerle devam etme ihtimalinin yüksek olduğunu belirterek, ''Ekonomisi petrol ve doğalgaz ihracatına dayanan Rusya, petrol fiyatının daha da artmasını istiyor'' dedi.
Özden, yaptığı açıklamada, dünya petrol üretiminin yaklaşık yüzde 70'inin Ortadoğu'dan sağlandığına dikkati çekerek, bu coğrafyada istikrarsızlık anlamında yaşanacak her gelişmenin petrol fiyatlarına etki ettiğini söyledi.
Avrupa'nın dünya petrol tüketimdeki payının belli bir seviyeye ulaştığını ve bu seviyede devam ettiğini dile getiren Özden, buna rağmen Çin ve Hindistan gibi büyük ölçekli ekonomilerin tüketimdeki paylarının her geçen gün arttığını vurguladı.
Gelişmiş ya da gelişmekte olan ülke ayrımı yapılmadan petrolün günlük hayatın vazgeçilmez bir parçası olduğunu ifade eden Özden, şunları kaydetti:
''Vazgeçilmez dediğimiz petrolün varil fiyatı 2,5 ayda yaklaşık yüzde 20 arttı. Bu artışın nedenini tek bir yerde aramak doğru olmaz. Burada çok bilinmeyenli bir denklem söz konusu. Bunlardan en önemlisi de bu işten kimin karlı çıktığıdır. Baktığınızda ekonomisi petrol ve doğalgaz ihracatına dayanan Rusya, petrol fiyatının daha da artmasını istiyor. Bu nedenle olaylara bu doğrultuda yön verebilir ve kulis yapabilir.''
Fiyat artışında stok yapılması da etkili
Süreyya Yücel Özden, dünyanın önemli petrol üreticilerinde Suudi Arabistan'ın da petroldeki fiyat artışına ihtiyaç duyduğunu belirterek, derin petrol araştırmalarındaki yeni teknolojilerin yüksek maliyetler gerektirdiğini, bunun da petrol fiyatlarındaki artışla finanse edilmeyi amaçladığını öne sürdü.
Diğer taraftan, İran'ın kendisine yönelik baskılara karşı dünya petrol ticaretinin önemli güzergahlarından Hürmüz Boğazı'nı kapatma tehdidinin petrol tedarikçilerini kaygılandırdığına dikkati çeken Özden, şu değerlendirmede bulundu:
''Hürmüz Boğazı kesildiği takdirde dünyadaki petrol ticaretinin bir boğazı önemli ölçüde sıkılmış oluyor. Yani bu olursa petrol krizi ortaya çıkacak. Bu ihtimali gören petrolle uğraşan ülkeler, şirketler ve kurumlar petrolü depolama yoluna gidiyor. Daha fazla petrol elde etmek için canhıraş bir faaliyet yürütülünce, talep artıyor ve fiyat yükseliyor.''
ABD'nin ithalatını azaltması fiyatı frenliyordu
Yakın zamana kadar kaynağını Ortadoğu ülkelerinden sağlayan önemli bir petrol ithalatçı olan ABD'nin enerji verimliliği ile kaya gazlarının kullanımı konusunda önemli adımlar attığını vurgulayan Özden, ABD'nin petrolde dışa bağımlılığını büyük ölçüde düşürdüğünü dile getirdi.
Bu eğilimin yakın zamana kadar petrol fiyatı üzerinde frenleyici bir etkiye sahip olduğunu ifade eden Özden, ''ABD'nin bu durumu olmasaydı ve eski oranda ithalata devam etseydi, fiyatlar daha da yükselebilirdi. Öyle görülüyor ki piyasada petrolün varil fiyatının 120 dolar olması iyice oturuyor. Artık ucuz petrol dönemi kapanıyor. Bu şartlarda fiyatların tekrar 30-40 dolara düşmesini beklemek mümkün değil'' diye konuştu.
AA
Kaynak: Diyarbakır Söz