Terör ve şiddetin yansıra, yaşanan ekonomik dengesizlik Güneyddoğu'da sosyal hayatı eve hapsederken, bölgedeki esnaf ve yatırımcılar da büyük bir çöküntü içerisinde bulunuyor. Esnafların son süreçte yaşanan kriz dolayısıyla kepenk kapattırken işverenler ise yatırım yapmaktan korkuyor. İşletmelerin bir bir kapatması, işsizliğin de artmasına eden oldu.
ESNAF İŞ YAPAMAZ DURUMDA
Diyarbakır’da son bir yılda resmi olarak bin 200’ün üzerinde esnaf iş yeri kapattı. Özellikle terör ve şiddet ile hendek ve barikat terörüyle gelen sokağa çıkma yasağıyla büyük zarar gören Sur esnafı hükümetin destek olarak vaat ettiği 50 bin liralık faizsiz krediden de bankaların öne sürdüğü şartlar nedeniyle yaralanamıyor. Geri kalan esnaflar ise çatışmaların ve sokağa çıkma yasağının olduğu süreçte kapalı oldukları için zamanında kredilerini ödeyememesinden dolayı sabıkalı ve sicilli göründükleri için de kredi imkanı sağlanmıyor.
Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası (DTSO) ile Diyarbakır Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği (DESOB) başkanları kentteki ve bölgedeki ekonomik durumu değerlendirdi.
‘TEŞVİK PAKETLERİ HEDEFİNE ULAŞAMIYOR’
DTSO Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Sayar, bölgede ciddi bir yatırım potansiyelinin olduğunu, ancak bu potansiyelin açığa çıkmamasının temel nedeninin uygun yatırım koşullarının olmamasından kaynaklandığını söyledi. Sayar, “Bir yerde ekonomik faaliyetin, yatırımın olabilmesi için orada öngörülebilir durumun olması gerekiyor. İstikrar, huzur ve barışın olması gerekiyor. Maalesef burada böyle bir durum yok. Bu potansiyelin ortaya çıkışının aslında yatırım ortamıyla, barış ortamıyla endeksli olduğunu çözüm sürecinde gördük. Bu süreçte ekonomi konuşulmaya başladı, insanlar nasıl yatırım yapabilirim diye düşünüyordu ve sosyal yaşam gelişiyordu. Pozitif anlamda yatırımlar da gerçekleşti. Son bir yıllık süreçte başlayan çatışmalar, operasyonlar ekonomiyi tekrardan geri plana attı. Açıklanan teşvikler oluyor, zaman zaman ancak yatırımdan aldığı paya baktığımız zaman hedeflenen yatırımı alamadığını görüyoruz. Bu şu anlama geliyor: Siz yatırım ortamını iyileştirmediğiniz, barış ortamını oluşturmadığınız sürece teşvik paketleri hedefine ulaşamıyor” dedi.
‘FİNANS KURULUŞLARI ARASINDA RİSK OLARAK GÖRÜLÜYOR’
Süreçten dolayı üretim kapasitelerinin düştüğünü ve yeni yatırımcıların açıklanan teşvikler olmasına rağmen şuanda yatırım yapma niyetinde olmadığı bilgisi veren Sayar, firmaların büyük çoğunluğunun çekle, senetle, krediyle bütçe bulmaya çalıştığını aktardı. Bölgenin artık finans kuruluşları arasında süreçten dolayı “risk bölgesi” olarak görüldüğünü, bunun da üretimin düşmesi ve esnafın dükkan kapatmasına neden olduğunu belirten Sayar, “Şuanda Diyarbakır’daki işletme sayısı artması gerekirken, tam tersi bir durum söz konusu. Ülke ekonomisinin şu anki durumu ve doların sürekli artış göstermesi özellikle döviz kuruyla borçlanmış yatırımcıları zarara uğratıyor” dedi.
‘TEŞVİK PAKETLERİNDE ESNAFI DESTEKLER BİR DURUM YOK’
DESOB Başkanı Alican Ebedinoğlu ise girişimlerinin olduğunu belirterek, bir yıllık süreçte bölgedeki sicil affı çıkarılmayana kadar teşvik ve desteklerden hiçbir esnafın yararlanamadığını söyledi. Ebedinoğlu, son bir buçuk yılda bölgedeki esnafın tek bir destek aldığını onun da basit usuldeki esnafa, Sur ve Silvan’daki esnafa 3 bin lira bir hibe desteği olduğunu belirtti. Ebedinoğlu, “Bölgede yaşanan çatışmalar nedeniyle ciddi bir yatırımın olmayacağını biz hükümete söylüyoruz. Bölgenin kalkınması için birçok ekonomik teşvik paketi açıklandı, ama bu paketlerin hiçbir tanesi bölge ekonomisine destek olamadı. Çünkü savaşın ve çatışmanın olduğu bir bölgeye yatırımcıların gelmesi mümkün değil. Biz teşvik paketleri çıkmadan önce hükümetleri uyarıyoruz. Bu koşullarda yeni yatırımcıları bölgeye getiremezsiniz ancak mevcut işletmeleri destekleyerek ancak istihdam sağlayabilirsiniz. Gördüğümüz odur ki maalesef teşvik paketlerinde esnafı destekler bir durum söz konusu değil” şeklinde konuştu.
Kaynak: Diyarbakır Söz
