Türk vatandaşı olmanın baş gereği askerlik konusunda gerekli açıklamalar yapan TSK, bedelli askerlik konusuna da ilişti. Dövizli askerliğin 6 bin avrodan bin liraya düşmesi de Savunma Bakanlığının askerlik açıklamalarında vardı
Milli Savunma Bakanlığı Genel Sekreterliğinden yapılan yazılı açıklamada, 27 Ocak'ta yürürlüğe giren 6661 sayılı kanunla dövizle askerlik hizmeti için 6 bin avro olan miktarın, bin avro olarak yeniden düzenlendiği hatırlatıldı.
DÖVİZLİ ASKERLİK UYGULAMASI KARIŞTIRILIYOR
Söz konusu değişiklikle, yazılı ve görsel basında "dövizle askerlik" uygulamasının, "bedelli askerlik" uygulaması olarak ifade edilmesi nedeniyle yaşanan kavram karışıklığının ve yanlış algılamaların giderilmesine ihtiyaç duyulduğu belirtildi. Açıklamada, "Dövizle askerliğin, yalnızca yurt dışında yaşayan vatandaşlarımızı kapsayan ve bulundukları yabancı ülkelerde elde ettikleri hak ve kazanımlarının sonucu olarak 1980 yılından beri sürekli uygulanan bir askerlik hizmet şeklidir" ifadesi kullanıldı. Dövizle askerlik hizmetinden yararlanmak isteyen yurt dışında yaşayan vatandaşların, 1111 sayılı Askerlik Kanununda belirtilen şartları taşımaları halinde, durumlarının incelenerek bu haklarını kullanabildiklerinin aktarıldığı açıklamada, şunlar kaydedildi: "Bedelli askerlik ise ancak özel kanunlarla uygulanan, müracaat şartları, süresi ve bedel tutarı kanunların yayımlandığı dönemlerin ihtiyaç ve özelliklerine göre belirlenen geçici süreli bir askerlik hizmet şeklidir. Bedelli askerlik şu anda gündemde bulunmamaktadır."
Bedelli askerlik, Türkiye'de Osmanlı döneminden bu yana aralıklarla zorunlu askerlik'e alternatif olarak süre kısalması karşılığı nakit bedel ödenmesi mantığına dayanan bir uygulamadır. Uygulamanın dayandırıldığı gerekçeler ordunun ve devletin maddi ihtiyaçları ve bireylerin işlerini kaybetmemeleridir. Uygulamanın Anayasa Mahkemesi tarafından eşitlik ilkesini ihlal etmediğine karar kılınmıştır.
18 yaş ve üzeri erkek Türk vatandaşlarından yurt dışında en az 3 yıl çalışmış olanların 21 günlük süre ile vatani hizmetlerini görmelerine olanak veren bedelli askerlik günümüzde geçerlidir, buna aynı zamanda "dahte" dövizle askerlik hizmetine tabi erler ismi de verilir.
Diğer şekli ise geçici olarak Türkiye'de ikamet etmekte olanlara sağlanan olanaktır. Bu durumdaki askerlik süresi ise 21 gün olarak tespit edilmiştir. Cumhuriyet tarihinde 10 kez uygulanmıştır. En son uygulamalar, 1987, 1992, ve 1999 yıllarında yapılmıştır. 1999 yılındaki uygulamanın sebebi 17 Ağustos 1999'daki Gölcük depreminden sonra ülke ekonomisine katkı amacı taşımıştır. 2011 yılında uygulanan bedelli askerlikte, 30 yaşından gün alan ve 30.000 TL tutar ödeyen kişiler askerlik vazifesini yapmış sayılmışlardır. Yasa çerçevesinde adaylar 21 günlük temel askeri eğitimden de muaf tutulmuşlardır. 2 Aralık 2014 tarihinde Başbakan Ahmet Davutoğlu, 31 Aralık 1987 ve önceki tarihlerde doğanların 18.000 TL karşılığında bedelli askerlikten faydalanabileceklerini belirtmiştir. Bu açıklamadan kısa bir süre sonra toplanan Bedelli Askerlik Komisyonu, bedelli askerlikten 1 Ocak 1988 ve önceki tarihlerde doğanların yine 18.000 TL karşılığında yararlanabileceğini belirten bir karar almıştır. Bu kararın 2 Ocak 1988 ve sonraki tarihlerde doğanlara hak ihlali oluşturduğunu düşünen askerlik yükümlüleri, kararı Ocak 2015'te Anayasa Mahkemesine taşımıştır.
Kaynak: Diyarbakır Söz