Depremin vurduğu afet bölgesi ilan edilen 10 ilde elektrik, su ve doğalgaz faturalarının 3 ay erteleneceği açıklanmasına rağmen, Diyarbakır’da depremzede vatandaşlar güne zamlı elektrik faturası şokuyla uyandı. DEDAŞ tarafından dün az hasarlı olan ve deprem nedeniyle boşaltılan çok sayıda konuta gönderilen elektrik faturası, vatandaşı çileden çıkardı. DEDAŞ’ın yarattığı mağduriyetler hanesinde Çiftçiler de yer aldı. “Mazot ve gübre desteklerine DEDAŞ’ın bloke koymasına” Çiftçiler isyan etti. Tepkiler üzerine DEDAŞ, “Zarar gören çiftçilerin kesintilerinin iade edileceğini” iddia etti.
Deprem nedeniyle Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, 9 Şubat’ta yaptığı açıklamada yaşanan olağanüstü hal sebebiyle elektrik ve doğalgaz faturalarının tahsilatını ertelediklerini açıklamıştı. Ancak Dicle Elektrik Dağıtım A.Ş. (DEDAŞ) bir kez daha değişmeyen huyunu ortaya koyarak, abonelere yönelik sayaç okuma işlemini 30 gün değil, 43. Günde okumaya başladı.
FATURALAR ZAMLI YANSITILDI
Deprem travması yaşayan vatandaşlar bir de fatura travmasıyla güne başladı. Bu da yetmezmiş gibi elektrik birim fiyatı da son kesilen faturalara zamlı olarak yansıtıldı. Son endeksi 24 Şubat günü okuyan DEDAŞ, vatandaşa gönderdiği zamlı faturanın da son ödeme tarihini de 6 Mart 2023 olarak belirledi.
Birim fiyatını da depremzedeye zamlı yansıtan DEDAŞ, bir önceki dönem faturanın bin 554.378 lira iken, birim fiyatına yapılan zamla son kesimi yapılan fatura bin 566.703 TL olarak gösterildi.
“BU VİCDANLARIN, YÜREKLERİN NASIRLAŞMASIDIR”
Fatura gönderilen evlerin önemli bir kısmı deprem nedeniyle boşaltılırken ve şu anda kimsenin ikamet etmediği az hasar raporu verilen konut sahibi depremzedeler, yaşadıkları karşısında şaşkınlıklarını gizleyemedi.
Depremzedeler, “Enerji Bakanlığı bu konuda açıklama yapmasına rağmen DEDAŞ bizlere fatura göndermekten geri durmadı. Üstelik zamlı fatura. Bunun adı da fırsatçılıktır. Ev kiralarında fahiş artış yapan, taşımacılık ve nakliyecilik de yapılan fırsatçılığın bir benzeridir. Psikolojimiz alt üst olmuş bir durumdayken insanlara zamlı fatura gönderiyorlar. Bu kadar da olmaz. Bu vicdanların, yüreklerin nasırlaşmasıdır. Çadırda insanlar yaşam mücadelesi verirken, onlar fatura gönderiyor, bir de son ödeme tarihi için de uyarıyor. Yazıklar olsun” diyerek tepki gösterdiler.
ELEKTRİK MÜHENDİSLERİ ODASI
Diyarbakır Elektrik Mühendisleri Odası Şube Başkanı Alican Çetinkaya, deprem nedeniyle mağduriyet oluşmaması için sayaçların geç okunmasının kademeli fiyatlandırma ile vatandaşları mağdur ettiğini söyledi. Çetinkaya konu ile ilgili kendilerine çok sayıda şikâyet geldiğini, faturaları incelediklerinde kademeli fiyat artışlarının buna sebep olduğunu gördüklerini belirterek devletten enerji desteği alanların da mağdur edildiğini bildirdi.
DEDAŞ'I KINIYORUZ
Diyarbakır Kent Koruma ve Dayanışma Platformu, sanal medya hesabından DEDAŞ’ın yüksek faturalarına yaptıkları açıklamayla tepki gösterdi. Platform, açıklamasında, “Depremin ekonomik açıdan yaralarını sarmak için vergi, kredi ve borç ödemeleri konusunda birçok düzenleme yapılırken; deprem sürecinde evde bulunulmamasına rağmen DEDAŞ tarafından önceki aylara göre ikiye katlanmış faturaları anlamak mümkün değildir! Bu süreçte birçok kurum ve halkımız olağanüstü bir dayanışma örneği ortaya koyarak depremin yaralarını sarmaya çalışırken, DEDAŞ’ın bu tutumunu kınıyoruz. Bu anlayışınızı tarihe not düşerek unutmayacağımızı belirtiyor; yetkilileri, bu süreci takip etmeye davet ediyoruz!” ifadelerine yer verdi. Platformun bu paylaşımına birçok kullanıcı da yorum yaparak, DEDAŞ'a tepki gösterdi.
ÇİFTİ DESTEĞİNE BLOKE
Öte yandan, Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişçi, deprem bölgesindeki çiftçilerin hesaplarına mazot ve gübre desteği ödemelerinin aktarıldığını duyurmasının hemen akabinde DEDAŞ tarafından elektrik borcu sebebiyle bloke koyması, büyük tepki topladı.
DİYARBAKIR BAROSU TEPKİ KOYDU
Diyarbakır Barosu’ndan yapılan açıklama şöyle: “Deprem bölgesinde bulunan çiftçilerimizin hesaplarına mazot ve gübre desteği ödemeleri aktarılmış, ancak DEDAŞ tarafından elektrik borcu bulunan çiftçilerin hesaplarına bloke konulduğu hususunda bilgiler alınmıştır. Depremzedelerin ekonomik açıdan yaralarını sarmaları için başta vergi ve kredi ödemeleri olmak üzere birçok konuda düzenlemeler yapılan bu süreçte, DEDAŞ tarafından çiftçilerimizin hesaplarına bloke konulması telafisi imkansız mağduriyetlere sebebiyet verecektir. Bu uygulamadan derhal vazgeçilmesi ve depremzede çiftçilerimizin mağduriyetlerine son verilmesi gerektiğini kamuoyuna bildiriyoruz.”
ZİRAAT ODASI BAŞKANLIĞI
Burada, Yenişehir Ziraat Odası Başkanı Süleyman İskenderoğlu, DEDAŞ’ın alelacele borçlarının peşine düşmesini eleştirdi. Diyarbakır’ın afet bölgesi olduğuna dikkat çeken İskenderoğlu, “Ziraat Bankası şuan icralık bile olsa borcunu tahsil etmiyor. Tarım Kredi Kooperatifi icra takibi başlatmıyor. Var olan takipleri de durdurdu. Biz oda olarak çiftçilerimizden aidat almıyoruz. DEDAŞ’ın acelesi ne? Daha taziyemiz yerde. Bu kabul edilebilir bir durum mu? DEDAŞ bu gücü nerden alıyor, bu kurumu kim kolluyor? Bunların arkasında hangi güç var? Tarım Bakanı bir an önce bu duruma el atmalıdır. Hükümet görevini yapsın. Koyun can derdinde kasap et derdinde misali, DEDAŞ çiftçiden önce davranıp parayı çekti. DEDAŞ’ın acil olarak ya kamulaştırılması ya da kayyum atanması gerekiyor.”
DEDAŞ KENDİNİ SAVUNDU
DEDAŞ infial yaratan uygulaması üzerine yazılı açıklamada bulunarak, “Sadece Diyarbakır ve Şanlıurfa merkezde okumaları 13 gün gecikme ile yaptık. Normalde 1 Mart’ta kadar okumamamız gerekiyordu ancak vatandaşların ısrarlı talepleri ile bunu yaptık. Kademeli fiyatlandırma söz konusu değil. Gelen şubat ayı faturalarının yüzde 70’i ocak ayının tüketimini kapsıyor. Depremde hasar gören aboneleri ayıkladıktan sonra diğer abonelerde okuma yapıldı. Faturasından şikâyeti olanlar varsa gelip sayaçlarıyla ilgili itirazda bulunabilirler. Sayaçların geç okunması sadece her ay düzenli devletten belli bir miktar için enerji desteği alan yoksulları etkilemiş olabilir. Bu da devletin vereceği deprem desteği ile giderilebilir” iddiasında bulundu.
DEDAŞ, kuruma olan borçlarını ödemeyen çiftçilere, depremde ağır hasar gördüklerini, yıkık binaları olduğunu veya zarara uğradıklarını belgelemeleri durumunda yapılan kesintinin iadesinin gerçekleşeceğini bildirmesi dikkat çekti.
DEPREMZEDE OLDUĞUNU İSPAT ET
Kendilerini çiftçilerin her daim yanında olmakla savunan DEDAŞ "Kurumumuza olan borçlarını ödemeyen çiftçilerimize, depremde ağır hasar gördüklerini, yıkık binaları olduğunu veya zarara uğradıklarını belgelemeleri durumunda yapılan kesintinin iadesi gerçekleşecektir. Faizsiz kredilendirme, gecikme bedeli almama, hatta ana paranın dörtte biri oranlarından feragat edilmesine rağmen, geldiğimiz noktada taşınabilir olmayan bir alacak yükü ile karşı karşıyayız. Bu durumun, bölge tarımına kesintisiz enerji hizmeti sunma anlamında sürdürülebilir olmadığı bir gerçek. Tarımsal kalkınmanın sürdürülebilir olarak devam etmesini ilke edinmiş bir şirket olarak, borcunu ödememekte ısrar eden abonelerimize yönelik, borcun tahsiline ilişkin yasal haklarımızı kullanmak konusunda her zaman itidalli yaklaşmaya dikkat ediyoruz. Ancak kamuoyunun da takdir edeceği gibi kesintisiz enerji tedarikini sağlama görevimizi yerine getirebilmemiz ve bölgemiz dahilindeki kullanıcıların mevcut durumdan olumsuz etkilenmesini önlemek adına, eski borçların yasa ve yönetmelikler çerçevesinde tahsil edilmesi gerektiği ticari bir zorunluluk ve gerçektir."iddiasında bulundu.
Kaynak: Diyarbakır Söz