Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Putin, Rusya'da 268 gün sonra bir araya geldi. Görüşme sonrası iki lider ortak basın toplantısı düzenledi.
Liderlerin açıklamalarından satır başları şöyle;
Rusya Delet Başkanı Vladimir Putin:
Bizim önceliğimiz krizden önceki döneme dönmektir. Yapıcı görüşmeler oldu, karşılıklı saygı öne çıkıyor.
* Sayın Erdoğan'le görüşmemizde iki ülkenin komisyonları görüşecek kararına vardık. Büyün bunlarla ilgili, ticari iş birliğinde en önemli kilit nokta enerji projeleri tutuyor, somut adımlar atmamız gerekiyor.
* Bazı kısıtlamalar getirmiştik. Türkiye'ye yönelik yaptırımları aşama aşama kaldıracağız. Turistlerimizin güvenliğinin maksimum sağlanması durumunda bizde elimizden geleni yapacağız.
*Charter uçuşlarının yeniden başlatılması da yine bir zaman meselesi ama muhakkak olacaktır
* Suriye konusunun ayrı bir toplantı ile değerlendirilmesine karar verdik. Ortak verdiğimzi karar terörle mücadeledir.
*Sayın Eroğan'a bugünkü görüşme için açıkca teşekkür etmek istiyorum. Yalnızca bölgemizde değil bütün dünyada istikrar için elimizden geleni yapacağız.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan:
* İlişkilerimizin eski seviyesine ve hatta ötesine taşınmasından iki taraf son dderece kararlıdır.
Bu itibarla bugünkü göçrüşmeler neticesinde siyasi, iktisadi, kültürel ve beşeri alanlarda Türkiye Rusya ilişkilerini olması gereken seviyelere taşıyacak kararları
* Üst düzey işbirliği konseyinin yeniden calnadırılması, charter uçuşlar, ikili ticari kısıtlamalrın ortadan kaldırılması, vizesiz rejimin tam teşekküllü şekilde yürürlüğe konması için gerekli adımları atacağız.
*Özellikle Akkuyu Nükleer Santrali'ne stratejik yatırım statüsü vereceğiz, bu noktada adımı atıyoruz.
* Türk-Rus Ortak Yatırım Fonu kurulması konusunda mutabık kaldık.
* Savunma sanayi alanında işbirliğimizi arttıracağız.
* Özellikle bu darbe girişiminin ertesi günü sayın başkanın bizi aramış olması psikoloji noktasında büyük bir önem taşımaktadır. Türk- Rus ilişkileri ikili önem taşımıyor bölgesel ve küresel önemleri var.
* Biraz sonra ikili bir görüşmemiz olacak. Burada bunları ele alıp değerlendireceğiz.
* Türk-Rus ilişkileri krizlere karşı daha dirençli hale geldi.
* Türk Akımı Projesi hızlı bir şekilde hayata geçirilecektir. Projenin Avrupa'ya geçmesi noktasında adımlar sürdürülecektır.
* Sözlerime son verirken Sayın Putin'e teşekkürlerimi iletiyorum.
SORU CEVAP
SURİYE SORUNU
Bu görüşmede Suriye başlığı ne kadar yer aldı?
Erdoğan: Suriye konusunda basın açıklaması sonrası ayrı olarak konuşacağız.
Putin: Suriye'de demokratik çözüm, demokratik yollarla olur; bizim görüşümüz budurOrtak amacımız Suriye krizinin ortadan kalkması... Bu ortak noktadan yola çıkarak iki tarafı da memnun edecek bir sonuç elde edebiliriz.
Güney Akımı mı Türk Akımı mı sizin için daha öncelikli? Bu iki projede nasıl bir ortak noktada buluşulabilir?
Putin: Akkuyu Nükleer Santrali'nden bahsettiniz. Fakat birtakım kanunların çıkarılması gerekiyor. Bu konuda adımlar ne zaman atılacak? Biz ekonomik işbirliğiyle ilgili konuları politize etmeyiz. Güney Akım, Güney Avrupa'ya tüketicilere ulaşımıyla ilgili kaygılarımız olduğu için. AP bunun hayata geçirilmesini engelleyecek kararlar aldı. Bulgaristan'la anlaşma sağlayamadık. Bulgaristan'ın projeye dönmek istediğini görüyoruz ne var ki bir takım zararlara uğradık. Avrupalı ortaklarımız vazgeçtiği için zarara uğradık. Hukuki anlamda garantilere ihtiyacımız var ama bunlar sağlanmıyor.
Türk Akımı'nı alternatif olarak düşünmedik. Türk Akımı'nın bir kısmı Türkiye'nin iç pazarı için düşünüldü. Bugün de yine bu çerçevede konuştuk. Türk Akımı en kısa zamanda hayata geçirilebilir. İkinci yönü ise Avrupa. Türk ortaklarımızla görüşmeye hazırız. Ama bunun için bütün taraflarla anlaşmaya varılmalı.
Güney Akımı'ndan farklı olarak geçmiş dönemde ülkeler arasındaki krize rağmen Türk tarafı çalışmayı bırakmadı. İzinler konusunda somut adımlar attılar. Henüz ilaveten görüşülmesi gereken konular var.
Akkuyu hakkında; Türkiye'deki üç yasaya bu konuda gerekli değişiklikler getirildi. Bütün bunlar büyük projelerin on milyarllarca dolarlık projelerin hayata geçirilebileceğini gösteriyor.
Erdoğan: Akkuyu Porjesiyle ilgili beklenen konu buranın stratejik bir yatırım haline getirilmesiydi. Süratle bu konudaki karar alınacak böylece Akkuyu stratejik yatırım konusu içerisinde yerini alacaktır. Teşvik yasasından o da istifade edecektir.
Türk Akımı'nın gelişinde iki hat olacak. Bu hattan Türkiye istifa edeceği gibi Avrupa'ya göndereceğiz. Bu hattın inşaa edilmesi önceki hedeflerimizdir.
Vize konusuyla ilgili bir adım atılacak mı? Zaman verilebilir mi?
Putin: Vize konusu çözülmesi lazım. Bu da ekonomik işbirliğini etkiliyor. Türk ortaklarımızın ulaşım konusunda demiryolu taşımacılığı konusunda, hava ulaşımı konusunda vize kısıtlamaları yüzünden ekonomik sorunlarla karşılaştığını görüyoruz. Bunu ortadan kaldırmaya çalışacağız.
Erdoğan: Bir kıyas zemini teklif ediyorsunuz. Biz Türkiye-Rusya ilişkilerinde ekonomik alanda 25 milyar doları ticaret hacmi olarak yakalamış iki ülkeyiz. Bu son gelişmeden sonra bir düşüş oldu, 27-28 milyar dolara kadar. Burada ÜDİK anlaşmamız var. Nitekim bu yıl sonu itibarıyla tekrar St. Petersburg'da kaldığımız yerden yolumuza devam edeceğiz. Hedefimiz 100 milyar dolar ticaret hacmine ulaşmak.
Turist konusunda Türkiye'ye ciddi bir sağlanan imkan vardı. Bu süreci de bir kenara bırakmamız mümkün değil. Bugün yaptığımız görüşmelerde de sayın Başkan chartera yönelik müzakereleri hızlandıracağını söylediler. Bu kaynaşmanın yeniden olacağına dair önemli bir işarettir, tekrar teşekkür ediyorum.
Kaynak: Diyarbakır Söz