Türkiye İran sınırına 144 km!lik mesafesine duvar örülüyor. İran'dan Türkiye'ye ya da Türkiye'den İran'a kontrolsüz ve kaçak geçişlerin önünün kesilmesi için bir süredir konuşulan İran sınırına duvar döşeme işinin başladığı ve 144 km'lik bir alanın kapatılacağı açıklandı. TOKİ idaresince düzenlenen işlemlerin ve ihalelerin tamamlandığı da belirtildi.
TOKİ İHALEDE
TOKİ Başkanı Ergün Turan, projeyle ilgili olarak, Iğdır ve Ağrı illerinde toplamda 144 kilometrelik sınır duvarı inşa edeceklerini belirterek, ''Ağrı ve Iğdır arasında yapılacak duvarın yanına aynı uzunlukta bir de yol inşa edileceğiz. 5 ayrı etap halinde inşa edeceğimiz duvarın ihale işlemlerini tamamladık. Şu anda inşa faaliyetleri için şantiye mobilizasyonu ve yer teslimi çalışmalarını yapıyoruz. Etap etap yapılacak inşaatın ilk bölümünü ekim ayında tamamlamayı planlıyoruz'' dedi.
15 KAPI OLACAK
Duvar boyunca 15 kapı inşa edileceklerini belirten TOKİ Başkanı Turan, ''Kapılarda kurşun geçirmez camlar bulunacak. Kapılarda üstün güvenlikli malzeme kullanıyoruz. Duvarı da taşınabilecek şekilde inşa ediyoruz. Dev blokların yapımında mukavemeti yüksek dayanıklı beton kullanıyoruz. TOKİ olarak sadece duvar kalıbı döküp monte etmiyoruz. Duvarın arkasına devriye atmak için güvenlik yolunu da yapıyoruz. İnşa sürecinin tamamı da yerli sermaye" dedi Suriye sınırında inşa edilen duvar hakkında da bilgi veren TOKİ Başkanı Ergün Turan, "Hatay'dan başlayan 688 bin 240 metre uzunluğunda Fiziki Güvenlik Duvarı, 692 bin metre uzunluğunda yol, kapı, kule gibi hizmetlerin yapımını ihale etmiş durumdayız. Eylül 2016 da başlayan bu çalışmalar kapsamında yaklaşık 770 milyon sözleşme bedeli olan toplam 30 ihale gerçekleştirilmiştir. Aynı zamanda mayın da temizlendiği için güvenlik açısından zor ve tehlikeli şartlar altında çalışmalarımız sürdürüyoruz. Şanlıurfa sınırında ise 48 bin metrelik alanın geçici kabulü yapılmış, Hatay sınırında da 41 bin metre uzunluğundaki alan geçici kabul aşamasına getirilmiştir. Diğer alanlarda da süratle çalışmalar devam etmektedir.'' dedi.
Sınır hattı boyunca 2 metre genişliğinde ve 3 metre yüksekliğindeki 7 tonluk seyyar blokların tamamlanan kısmında, duvarların üzerine jiletli tel de çekildiğini ve örülen sınır duvarının 'portatif' olduğunu vurgulayan Turan, şunları kaydetti:
"İmal ettiğimiz duvarlar 3 metre. Beton duvarın üzerinde 1 metre jiletli tel olmak üzere toplam 4 metre yüksekliğinde. Duvarın kalınlığı 30 santimetre. Duvarı yarın başka bir yere taşıyabilecek şekilde inşa ediyoruz. Dev blokların yapımında mukavemeti yüksek dayanıklı beton kullanıyoruz. TOKİ olarak sadece duvar kalıbı döküp monte etmiyoruz. Duvarın arkasına devriye atmak için güvenlik yolunu da yapıyoruz."
YOL VE KULE İNŞAATI
Duvar haricinde yol ve gözetleme kulesi de inşa ettiklerini belirten Turan, "Milli Savunma Bakanlığı ve Maliye Bakanlığı ile yaptığımız protokol çerçevesinde 6 il sınırında toplam 4 metre yüksekliğinde 511 bin 794 metre uzunluğunda duvar, yol ve muhtelif sayılarda gözetleme kulesi, geçiş kapısı ve elektrik altyapısı imalatı yapıyoruz. Şimdiye kadar Şanlıurfa, Gaziantep, Kilis, Hatay, Mardin ve Şırnak il sınırlarında 290 kilometrelik duvar yapımının inşaatı gerçekleştirildi. Yaklaşık 221 kilometrelik kısmının da inşaat çalışmaları devam ediyor ve en kısa zamanda tamamlayacağız." dedi.
2010 SENESİNDE TEKRAR İNŞA EDİLMİŞTİ
PKK’ya yakınlığı ile bilinen Fırat Haber Ajansı’nın iddiasına göre 10 Kasım günü Duhok kentinde “düşük düzeyli bir katılımla” yapılan toplantıda Türkiye ve Irak sınırlarının yeniden çizilmesi için bir komite kurma kararı alındı. Habere göre toplantıya Bölgesel Kürt Yönetimi Tarım Bakanlığı’ndan su kaynakları sorumlusu Mihemed Emin Faris, Türkiye Dışişleri Bakanlığı’ndan bir güvenlik yetkilisi ile Irak Dışişleri Bakanlığı’ndan Erşed Tofik isimli bir yetkili katıldı. İnternet sitesi Xandan’a konuşan Emin Faris’e göre toplantıda Hezil ve Habur sularının güzergahının değiştirilmesi gündeme geldi. Toplantının “olumlu havada” geçtiğini belirten Faris “İki taraf arasında sınırların düzeltilmesi için uzman ve ortak bir komite kurulması amacıyla anlaşma imzalandı” dedi. Faris, kararın ise üst düzey toplantılarda alınacağını söyledi.
“Sınırlar 40 km değişti”
Hezil ve Habur hattındaki değişimin gelen suda azalmaya yol açmadığını savunan Faris, ancak “Her ne kadar azalma olmasa da nehirlerin güzergahındaki değişim nedeniyle Irak ve Türkiye sınırı yaklaşık 40 km değişti ” dedi. Haberde, PKK’lı Duran Kalkan’ın Türkiye ’nin Irak’ın içlerine doğru uzun bir süre önce ‘sınır kaydırması ’ yaptığı iddiasını da yeniden gündeme getirildi.
Sınır değişikliği konusu geçtiğimiz aylarda gündeme gelmiş ve Başbakan Yardımcısı Hayati Yazıcı’nın bu konuya olumlu bakan açıklamaları tartışma yaratmıştı. Yazıcı, Irak sınırının değiştirilmesinin tartışılabileceğini belirterek “Sınır güvenliği ve sınırın yerinin bazı bölgelerde kaydırılması konusunu Bakanlar Kurulu’nda konuşmadık ama bu konuşulabilecek, tartışılabilecek bir şey” demişti.
İran ile anlaşılmıştı
Türkiye-Irak sınırına son şekli 1926’da imzalanan anlaşma ile verildi. Ancak sınırın sızmalar için uygun koşullar oluşturduğu anlaşılınca tartışma başladı. Konuyu ilk gündeme alan Turgut Özal oldu. Özal ve ardından Tansu Çiller’in de ABD ile temaslarda konuyu gündeme getirdiği kamuoyuna yansıdı. Türkiye -Irak sınırı 331 kilometreden oluşuyor. Bunun 200 kilometre civarındaki bölümü yüksek dağlar, vadilerden oluşuyor. Tartışma kapsamında, bu dağlık bölge ile ilgili bölümün yeniden ele alınması isteniyor. İki ülkenin sınırlarını düz alanlardan ve daha güvenli yerlerden geçirecek şekilde karşılıklı bazı toprakları alıp, bunun karşılığında bazı toprakları da vermesi öneriliyor. Atatürk’ün 1934’te İran ile yaptığı toprak değiş tokuşu tartışmalarda örnek olarak gösteriliyor. Türkiye, Küçük Ağrı’nın eteklerine kadar sınırı aşağı indirme karşılığında verimli tarım arazisi Kotur’u İran’a bırakmış böylece Kürt isyancıların sınırdan sızmasını da önlemişti.
Kaynak: Diyarbakır Söz
