CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun daveti ile Ankara’da bir araya gelen altı muhalefet partisi liderinin verdiği ortak fotoğraf ile ilgili tartışmalar sürüyor. Diyarbakır’daki sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri ile toplantıya katılan partilerin il başkanları ortak fotoğrafı ve HDP’nin fotoğrafta yer almamasını Medyascope’a değerlendirdi.
“Fotoğraftan Kürtler rahatsız oldu, muhalefet stratejik hata yaptı”
Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Mehmet Kaya: “Doğrusu muhalefetin kendi içinde bölünerek yol almaya çalışması bence yanlış oldu. Bir şekilde zayıf başladılar. Bir de sonucu belli bir toplantıydı. Oradan çok maddeli bir deklarasyon çıkmayacağı en azından güçlendirilmiş parlamenter sistemde mutabakat çıkacağı belliydi. HDP ile bir araya gelmeyecek şekilde düzenlenmesi hem HDP hem AKP’ye şöyle bir mesaj verdi: AKP’ye ‘en azından senin kadar HDP’ye uzağız’, HDP’ye ise ‘bizle AKP’yı çok farklı görme, birimiz iktidar birimiz muhalefetiz. Biz de iktidara gelsek durum aynı olur. Kendi yolunu kendin çiz, bizimle de olabilir belki ama sen AKP ile de diyalog oluşturabilirsin ya da tek başına davranış şekli geliştirebilirsin’. Bu yapılmamalıydı ve en azından CHP, DEVA ve Saadet gibi partiler bunun karşısında durmalıydılar, HDP’nin dışlandığı durumu tepki göstermeliydiler. Geçmişte dokunulmazlıkların kaldırılmasına CHP’nin verdiği destek nasıl bugün CHP içinde halen eleştiriliyorsa, yarın HDP’nin başka ittifak oluşturulması bu başlangıçtan kaynaklandığı konusunda yine CHP içinde eleştirilecektir. Bence bu fotoğraftan Kürtler de rahatsız oldu. Bugüne kadar AKP-MHP ittifakından dolayı AKP’den oldukça uzaklaşan Kürtler, şimdi ikinci bir dışlanmışlık yaşadı. Artık Kürtler arasında AKP ile yeniden olabilir miyim tartışmaya yol açabilir. Bu durumu muhalefet partileri yarattı. Yapılan büyük bir stratejik hataydı.”
“HDP yok sayılamaz”
Diyarbakır Sanayici ve İş İnsanları Derneği (DİSİAD) Başkanı Nurullah Edemen: “Türkiye’nin daha demokratik ve parlamenter sisteme dönüşü için bir araya gelen altı partinin ortak çalışması çok kıymetli ve anlamlıdır. Kesinlik geç kalınmış bir çalışma ve destek olunmalıdır. Ama, yola çıktığınız bu hedeflerla örtüşen çalışmalar ortaya koymalı, Türkiye halklarına ve dünyaya inandırmalısınız. Yapılan bütün anketlerde ve her türlü engellemeye karşın halk tarafından yüzde 12 bandında oy alan bir partiyi ve dolayısıyla oy veren bu seçmeni yok sayarak ortaya koyduklarınız ile ters düşersiniz. HDP yok sayılamaz. Daha yakın geçmişte Millet İttifakı’nın kazanılan belediyeleri ne çabuk unuttunuz. Sayın Kılıçdaroğlu’nun ‘HDP ile de görüşüyoruz sorun yok’ söylemi samimi olmaktan uzak, kaçamak bir siyasi taktiktir. HDP bu çalışmada olacaksa, kurulana yuvarlak masada temsiliyetinin olması ve kamuoyuna bu şekilde görüntü verilmesi çok önemlidir. HDP’siz parlamenter sistem ve demokratik bir ülke yönetimi olmaz, olamaz.”
“HDP’siz muhalefet bloğunun başarılı olma şansı zor”
Diyarbakır Barosu Başkanı Nahit Eren: “Liderlerin son toplantısında birçok konuda varılan mutabakata ilişkin kısa bir metin kamuoyuyla paylaşıldı. Toplumsal, siyasal ve ekonomik sorunlar vurgusu öne çıkmakta ama özellikle ülkenin en önemli sorununun çözümüne yani Kürt meselesine ilişkin bir değerlendirmeden kaçınılmış. Bu konuda bir değerlendirmenin ya da çözüm önerisinin mutabakat metninde olmayışı önemli bir eksiklik. Toplantıda HDP’nin olmayışı haklı olarak dikkat çeken ve çokça konuşulan bir başlık. Son yerel seçimlerde HDP’nin büyükşehirlerdeki desteği ile oluşan sonuca bakıldığında önümüzdeki seçimdeki sonuçlar açısından kilit konumdaki partinin HDP olacağı şimdiden söylenebilir. Toplantı daha çok Millet İttifakı bileşenleri ile gerçekleştiğini görüyoruz nitekim HDP’de zaman zaman üçüncü bir ittifak konusunda açıklamaları oldu. Ancak dikkatlerden kaçmayan ise HDP’ye yönelik ya da HDP ile aynı karede görünme konusunda en azından bir kısım muhalefet partilerinin karasız olduğudur. Nitekim CHP lideri Kılıçdaroğlu’nun gelen eleştiriler üzerine ileride yeni görüşmelerin olabileceği ve HDP’nin dışlanmadığı gibi açıklaması bunu göstermektedir. Bu açıdan bu toplantının Millet İttifakı çerçevesinde bir araya gelme açısından kendine özgü dinamikleri olabilir ancak Kürt siyasetinin, HDP’nin taleplerinin, rahatsızlıklarının yer almayacağı bir muhalefet blokunun oluşturulması doğru olmayacağı gibi başarılı olma şansı da çok zor olacaktır.”
“Millet İttifakı da İYİ Parti kayyumu altında”
Dicle Toplumsal Araştırmaları Merkezi (DİTAM) Başkanı Mehmet Vural: “Altı siyasi parti liderinin bir araya gelmesi ve güçlendirilmiş parlamenter sistem için güç birliğine gitmesi içinde bulunduğumuz siyasi ortam için gerekli bir davranıştır. Eğer seçimin sonuna kadar bu diyaloğu devam ettirebilirlerse Cumhur İttifakı’na karşı başarı şansları vardır. Sorun bu diyaloğun ve ittifakın devam ettirilmesidir. Ancak, gerek Cumhur İttifakı ve gerekse bu altı partinin içinde bulunduğu şimdiki ismiyle Millet İttifakı bir nevi Türk milliyetçilerinin kayyumu altındadırlar. Cumhur İttifakı MHP’nin, Millet İttifakı da MHP’den kopan ve halen aşırı milliyetçi İYİ Parti’nin kayyumu altında. Bu durumda iki ittifak da Kürt seçmenin gönül rahatlığı ile destek vereceği bir ortamdan uzak ama cumhurbaşkanlığı seçimi ikinci tura kalırlarsa MHP’nin tutumu ve bugünkü iktidarın baskıcı ve akıl almaz ekonomik başarısızlığa karşı Millet İttifakı’na oy verme şansı yüksektir. HDP’nin bu altı liderin toplandığı masada olmaması gayet normal. HDP başka bir kayyumun baskısı altındadır. Dolayısı ile Millet İttifakı’nda yer almaması gayet normal. Ama seçimin ikinci tura kalması halinde Kürt seçmen yine bağrına taş basarak Cumhur İttifakı’na karşı oyunu Millet İttifakı’na verebilir ve şu andaki siyasi ortam bunu gösteriyor.”
“HDP’yi yok saymıyoruz”
CHP Diyarbakır İl Başkanı Gönül Özel: “Açıklamada Türkiye‘de eşitliği hayata nasıl geçiririz, ekonomik sorunları nasıl çözeriz diye yola çıkılmış olmasının Türkiye siyasetinde özlenen bir çıkış olduğunu düşünüyorum. Bu gibi buluşmaların daha da genişletilmiş bileşenlerle (sivil toplum kuruluşları vb) tekrarlanacağının deklere edilmesini takdirle karşılıyorum. Genel Başkanımız Kemal Kılıçdaroğlu HDP konusunda net bir görüş belirtmiştir. HDP yi yok saymıyoruz, hiçbir partiyi yok sayamayız. Öyle yaparsak bu demokrasiye inanmadığımızı gösterir. HDP ve diğer tüm demokrasi bileşenlerinin ülkemizin aydınlığa kavuşması için gerekli hassasiyeti göstererek, tüm bileşenlerin bu konuda üzerlerine düşeni fazlasıyla yapmalarını istiyor ve diliyorum.”
“Kürtlerin oy vermediği hiç kimse cumhurbaşkanı olamaz”
İYİ Parti İl Balkanı Vejdin Ensarioğlu: “Siyasetin başlıca amacı toplumu farklılıklara ayrıştırmak değil, ötekileştirmeden, farklılıklarımızla bir ve beraber olabilmektir. Onun için bu görüntüye Türkiye’nin sahip çıkması gerekir. Tabi ki masada HDP’nin olmasını isterdik ancak bazı HDP’li siyasetçilerin sözleri ve eylemleri demin bahsettiğim birliğe zarar verdiğinden Millet İttifakı’nın hitap ettiği bir kısım kitlenin hassasiyetlerini ve tepkilerini çekiyor. Sonuçta biz siyaset yapıyoruz. Bunu biliyoruz ki nasıl ki Kürt bir aday cumhurbaşkanı seçilemeyecekse, Kürtlerin oy vermediği hiç kimse cumhurbaşkanı olamaz. Zaten basından takip ettiğimiz kadarıyla HDP üçüncü bir ittifak kuracak gibi.”
“Masada Kürt temsiliyetinin olmaması izaha muhtaç bir durumdur”
DEVA Partisi İl Başkanı Cihan Ülsen: “Altı siyasi partinin genel başkanlarının bir masa etrafında toplanıp ülkenin şu anda önemli meselelerinden biri olan parlamenter sisteme geri dönüş hakkında buluşmaları son derece önemli ve kıymetlidir. Bu buluşmanın desteklenmesi ve cesaretlendirilmesi gerekmektedir. Bu yeni siyaset anlayışı elbette ki kapsayıcı olmak zorundadır. Masada bir Kürt temsiliyetinin olmaması elbette ki izaha muhtaç bir durumdur. Şunu kabul etmek gerekir ki Kürtler’in içerisinde olmadığı bütün siyasi denklemler bir gelecek inşaası konusunda eksik ve yetersiz kalacaktır. Burada bu buluşmayı bu yan yana olmayı hem cesaretlendirmeli ve devamını sağlamalı hem de var olan eksikliklerin giderilerek masanın daha işlevsel bir hale gelmesi ve daha kucaklayıcı olmasını sağlayacak katılımların sağlanmasına olanak verecek hamleler geliştirilmelidir.”
“HDP’ye yönelik bir art niyet söz konusu değil”
Gelecek Partisi İl Başkanı Aydın Ataç: “Buluşmanın temel konusu altı siyasi parti arasında uzun zamandır yapılan çalışmalar sonucunda güçlendirilmiş parlamenter sistemin ayrıntılarını görüşme amaçlıdır. Bu nedenle seçimlere yönelik bir ittifak çalışması değildir. Liderlerin görüşmesi olumlu ve umuda vesile olmuştur. HDP’nin bu buluşmada bulunmaması HDP’ye yönelik bir art niyeti içermemektedir. HDP yasal ve Meclis’te gurubu bulunan bir partidir. Elbette başta Kürt sorunu olmak üzere toplumsal sorunların çözümünde siyasi partiler ne kadar çok katılım sağlar ise o kadar verimli ve sonuç alıcı olur.”
“ Saadet Partisi’nin ‘şununla görüşmeyiz’ diyeceği bir siyasi parti yoktur”
Saadet İl Başkanı Abdurahman Ergin: “Siyaset kapıları kapatmak için değil açmak için yapılır. Saadet Partisi kutuplaşmanın, gerilimin, nefret dilinin kimseye bir faydasının olmadığını öteden beri dile getiriyor. Siyasetin, problemler karşısında çözüm üretmesi, öncelikle diyaloglara olumlu bakmasıyla olur. Saadet Partisi’nin ‘şununla görüşmeyiz’ diyeceği bir siyasi parti yoktur, tüm partilerle görüşülür. Bir yerde fikirler yarışamıyorsa, istişare yoksa, konular uzmanlarıyla görüşülmüyorsa, insanlığın bilgi birikimden istifade edilmiyorsa hata yapmak kaçınılmaz olur. Yönetimde çoğulculuğun, katılımcılığın olması, şeffaflık, hesap verebilirlik, denetlenebilirlik Türkiye’nin ihtiyacıdır. Biz bu çabaların hak ve özgürlüklerden yana olan tüm organizasyonların ve kişilerin katılımıyla daha da büyüyeceğine inanıyoruz.”
Kaynak: Diyarbakır Söz
