Savaş karşıtı olarak bilinen ve 1921, 1961, 1962 yıllarında Kars'tan göç ederek başta, Rusya, Amerika, Avustralya gibi dünyanın çeşitli ülkelerine göçen Malakanlar gibi aynı kaderi paylaşan Duhoborlar, 116 yıl sonra Kanada'dan Kars'a döndü. Grup liderliğini Verna Pastnikoff'nun (Öğretmen) yaptığı Duhoborlar'a, Amerikalı Malakan Tarihçi Andrei Conovaloff ile Kars Kültür ve Sanat Derneği Başkanı, Araştırmacı- Yazar Vedat Akçayöz eşlik etti. Akyaka İlçesi'ne bağlı Karahan Köyünü gezen Rus asıllı 10 Duhobor Karahan Köyü'nde savaş karşıtıatalarının 1895 yılında topluca silahlarını yaktıkları bölgede, yere ekmek, su ve tuz koyarak dini tören yaptı. Barış ve kardeşlik mesajları veren ve dua eden Duhoborlar, yarınlar için 100 çam fidanı dikerek 'Duhobor Barış Ormanı'nın temelini attılar.
Kars'ta 4 gün kalan ve tarihi eserleri de gezen Duhoborlar, inceleme yaptıkları Karahan Köyü'ndeki bazı mezarları, evlerdeki atalarından kalma badvalları (bodrum) görünce heyecanlandı. Duholorlar, Kars'tan sonra sırasıyla, Gürcüstan, Azerbaycan ve Rusya'da köklerini aramaya devam edeceklerini bildirdi.
Araştırmacı-yazar Vedat Akçayöz Kars'ın Porsuklu, Kuyucuk, Şahnalar ileKarahan Köyü'ndeoturan2 bin Duhobor'un, Çarlık Rusyası'nın zulmünden kaçarak Kanada'ya yerleştiklerini bildirdi. Akçayöz, şöyle dedi:
"Duhoborlar, savaşa, kiliseye karşı çıkan ve aracısız yaşamaya çalışan, bu nedenle de sürekli itilip-kakılan ve ülkeden ülkeye göç etmek zorunda bırakılan bir halktır. Duhoborlar'ın tarihte Karahan Köyün'de topluca silahlarını yaktıkları biliniyor.Yıllar sonra atalarının izin bulmak için Kars'a gelen konuklar, mutlu biçimde ayrıldı."
Kaynak: DHA
