Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), “İstatistiklerle Çocuk-2020” verilerini açıkladı. Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına göre, 2020 yıl sonu itibariyle Türkiye nüfusu 83 milyon 614 bin 362 kişi iken, bunun 22 milyon 750 bin 657'sini çocuklar oluşturdu. Çocuk nüfusun yüzde 51,3'ünü erkek çocuklar, yüzde 48,7'sini kız çocuklar oluşturdu.
Birleşmiş Milletler tanımına göre, 0-17 yaş grubunu içeren çocuk nüfus, 1970 yılında toplam nüfusun yüzde 48,5'ini oluştururken, bu oran 1990 yılında yüzde 41,8 ve 2020 yılında yüzde 27,2 oldu. Nüfus projeksiyonu, çocuk nüfus oranının 2025 yılında yüzde 26,6, 2030 yılında yüzde 25,6, 2040 yılında yüzde 23,3, 2060 yılında yüzde 20,4 ve 2080 yılında yüzde 19,0 olacağı öngörüsünde.
AVRUPA'DA ÇOCUK
Avrupa Birliği (AB) üyesi 27 ülkenin çocuk nüfus oranları incelendiğinde, 2020 yılında çocuk nüfus oranının AB ortalaması yüzde 18,2 oldu. AB üye ülkeleri içerisinde en fazla çocuk nüfus oranına sahip olan ülkeler sırasıyla; yüzde 24,2 ile İrlanda, yüzde 21,6 ile Fransa, yüzde 21,1 ile İsveç olurken, oranın en düşük olduğu ülkeler ise sırasıyla; yüzde 15,8 ile İtalya, yüzde 15,9 ile Malta ve yüzde 16,4 ile Almanya oldu. Türkiye'nin çocuk nüfus oranının yüzde 27,2 ile AB üye ülkelerinden daha yüksek olduğu görüldü. Ancak Türkiye'deki çocuk nüfus oranı 1935 yılındaki yüzde 45 düzeyinden sonraki en düşük orana gerilemiş durumda.
NÜFUSA GÖRE İLLER
Kentlerin toplam nüfusları içindeki çocuk nüfus oranları incelendiğinde; 2020 yılında en yüksek çocuk nüfus oranına sahip olan kent yüzde 45,3 ile Urfa oldu. Urfa'yı yüzde 42,8 ile Şırnak ve yüzde 40,9 ile Ağrı izledi. Çocuk nüfus oranının en düşük olduğu 3 kent ise sırasıyla; yüzde 17,3 ile Dersim, yüzde 18,1 ile Edirne ve yüzde 18,7 ile Kırklareli oldu.
DOĞUM İSTATİSTİKLERİ
Doğum istatistiklerine göre; 2019 yılında canlı doğan bebek sayısı 1 milyon 183 bin 652 oldu. Doğan bebeklerin 606 bin 861'i erkek, 576 bin 791'i ise kız oldu. Sezaryen doğumların canlı doğumlar içerisindeki oranı ise 2014 yılında yüzde 51,1 iken 2019 yılında yüzde 54,4 oldu.
YAŞAM SÜRESİ
Hayat Tabloları, 2017-2019 sonuçlarına göre, doğuşta beklenen yaşam süresi, Türkiye geneli için 78,6 yıl, erkekler için 75,9 yıl ve kadınlar için 81,3 yıl oldu. Türkiye'de 7 yaşına ulaşan bir çocuğun kalan yaşam süresinin ortalama 72,5 yıl, erkek çocuklar için 69,9 yıl ve kız çocuklar için 75,2 yıl olduğu görüldü. Çalışma çağının başlangıcı olan 15 yaşındaki çocuklar için ise bu süre 64,6 yıl oldu. Erkek çocuklar için bu süre 62,0 yıl iken kız çocuklar için 67,3 yıl oldu. Bu yaş için kız ve erkek çocuklar arasındaki beklenen yaşam süresi farkının 5,3 yıl olduğu görüldü.
ÇOCUK YAŞTA EVLİLİK
Evlenme istatistiklerine göre; 16-17 yaş grubunda olan kız çocuklarının resmi evlenmelerinin toplam resmi evlenmeler içindeki oranı 2002 yılında yüzde 7,3 iken bu oran 2020 yılında yüzde 2,7'ye düştü. Diğer taraftan, aynı yaş grubunda olan erkek çocuklarının resmi evlenmelerinin toplam resmi evlenmeler içindeki oranı 2002 yılında yüzde 0,5 iken bu oran 2020 yılında yüzde 0,1 oldu.
ÇOCUK İŞÇİLER
Hanehalkı İşgücü Araştırması 2020 yılı sonuçlarına göre; 15-17 yaş grubundaki çocukların işgücüne katılma oranı yüzde 16,2 oldu. İşgücüne katılma oranı cinsiyete göre incelendiğinde; bu oranın erkek çocuklar için yüzde 23,4 kız çocuklar için yüzde 8,6 olduğu görüldü.
SAĞLIK SORUNLARI
Türkiye Sağlık Araştırması 2019 yılı sonuçlarına göre; ailelerin beyanları doğrultusunda 2-14 yaş grubundaki çocukların yüzde 2,2 ile en fazla görmede zorluk çektikleri görüldü. Aynı yaş grubundaki çocukların yüzde 2,0'ının duymada, yüzde 1,5'inin öğrenmede, yüzde 1,4'ünün yürümede, yüzde 1,1'inin ise konuşmada zorluk çektikleri belirtildi.
Çocuklarda son 6 ay içinde görülen hastalık türleri incelendiğinde 0-6 yaş grubunda yüzde 35,9 ile en çok üst solunum yolu enfeksiyonu görüldü. Bunu yüzde 28,7 ile ishal, yüzde 9,5 ile alt solunum yolu enfeksiyonu, yüzde 6,9 ile kansızlık izledi.
VELAYET
Boşanma istatistiklerine göre; 2020 yılında boşanan çiftlerin sayısı 135 bin 22 oldu. Kesinleşen boşanma davaları sonucunda 124 bin 742 çocuk velayete verildi. Çocukların velayetinin yüzde 75,8'inin anneye, yüzde 24,2'sinin ise babaya verildi.
ÖLÜM NEDENLERİ
Ölüm ve ölüm nedeni istatistiklerine göre; 2019 yılında 1-17 yaş grubunda en fazla çocuk ölümleri, dışsal yaralanma ve zehirlenmeler nedeniyle gerçekleşti. Söz konusu nedenle hayatını kaybeden, 1-17 yaş grubundaki çocuk ölüm sayısı 2019 yılında bin 326 oldu. Sinir sistemi ve duyu organları hastalıkları nedeniyle 877 çocuk, iyi huylu ve kötü huylu tümörler nedeniyle 684 çocuk, konjenital bozukluk ve kromozomla ilgili anomaliler nedeniyle 509 çocuk yaşamını yitirdi.
Kaynak: Diyarbakır Söz