Gübrenin terör olaylarında el yapımı patlayıcı yapımında hammadde olarak kullanımını engellemesinin yanı sıra toprak analizlerine bağlı olarak optimum gübre kullanımının sağlanması amacıyla geçen yıl başlayan Gübre Takip Sistemi’nde (GTS) başarılı sonuçlar gelmeye devam ediyor. Bu kapsamda bir kısmı doğrudan patlayıcı yapımında kullanımı tespit edilenlerden oluşan, bir kısmı da sahte ambalaj ve etiketli ciddi miktarda sahtecilik olayı belirlendi.
Özellikle amonyum nitratın terör olaylarına kaynak olan patlayıcı yapımında kullanımında gözlenen artış üzerine harekete geçen devlet, 2015 yılında gübrenin üretimden, son kullanıcıya kadar geçirdiği tüm aşamalarının sıkı denetim altına alınması yönünde çalışma başlatmıştı.
2018 yılında ise dönemin Tarım Bakanı Eşref Fakıbaba, ithal ürünler dahil olmak üzere piyasaya arz edilen gübrelerin tamamının geçirdiği tüm aşamaların kontrol edileceğini duyurmuştu.
GÜBRENİN TÜM AŞAMALARI
Gübrelerin tüm aşamalarının izlenmesini öngören ve gübre torbalarının içine izlenebilirliğin sağlanması amacıyla DNA eklenmesini içeren sistem, 2018 yılında uygulanmaya başladı. Sistemin yaygınlaşmasıyla birlikte ise Türkiye genelinde gerek Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde, gerekse Batı illerinde çok sayıda sahtecilik tespit edildi. Türk Silahlı Kuvvetleri’nin ve İçişleri Bakanlığı’nın da kontrolünde gerçekleştirilen perasyonlarda, DNA sistemi sayesinde suçlular kolayla belirlendi.
Diyarbakır Jandarma Komutanlığı tarafından Mart ayında yapılan terör operasyonunda, %26 N içeren 50 kg’lık amonyum nitrat ele geçirildi. Jandarma Komutanlığı, ürünün üzerindeki barkod numarasıyla GTS’ye başvurarak, gübrenin kimin tarafından, kime satıldığıyla ilgili bilgi istendi.
GTS uzmanları tarafından yapılan incelemede, ürünün hangi fabrikada üretildiği ve hangi araçla Diyarbakır’a sevk edildiği belirlendi. Bu ürünü Diyarbakır’da satan bayi kimlik numarasıyla birlikte ortaya çıkarıldı. Terör operasyonunda ele geçirilen ürün ile birlikte toplam 300 torba gübre satın alan çiftçi de tüm bilgileriyle birlikte tespit edilerek, güvenlik güçlerine bildirildi.
TERÖR VE TAKLİTÇİLİĞİN ÖNLENMESİ
Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın Gübre Takip Sistemi (GTS) için oluşturduğu web sayfasında GTS şöyle tanımlanıyor:
Üretilerek veya ithal edilerek piyasaya arz edilen gübrelerin son kullanıcıya kadar takibinin sağlanmasına yönelik olarak, gübrelerin terör örgütlerince el yapımı patlayıcı yapımında kullanımına engel olmak, taklit, tağşiş edilmesini önlemek suretiyle üreticinin ve tüketicinin korunmasını sağlamak, gübre üretim ve tüketimini güvenilir şekilde kayıt altına almak suretiyle çok daha sağlıklı gübre politikaları geliştirebilmek amacıyla kurulan sistem.
Kaynak: Diyarbakır Söz