Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) 1998’de İbrahim İncal davasında, Devlet Güvenlik Mahkemeleri’nde (DGM) askeri yargıç bulunmasının Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin (AİHS) 6. maddesinde yer alan "adil yargılanma hakkının ihlali" kararıyla birlikte ihlalin ortadan kaldırılmasına hükmetti. Diyarbakır, Van, Erzurum, İstanbul, Ankara, İzmir, Malatya, Adana olmak üzere 8 şehirde kurulan DGM'lerde yargılananların birçoğu, AİHM'e başvurdu. Yargıtay, 2017'de Salih Tuğrul'un, Anayasa Mahkemesi (AYM) ise 2018'de Abdullah Altun'un başvurusunu kabul ederek, yeniden yargılanmasına karar verdi. Karar sonrası, yargılananlar ceza infazlarının durdurulmasını talep etti. İnfazların durdurulmasıyla ilk başta 100'ün üzerindeki Hizbullah hükümlüsü tahliye edildi. Diğer örgütlerden hüküm giyenlerden şimdiye kadar yaklaşık 15 kişi tahliye edildi. Hukukçulara göre, şu anda DGM'lerde yargılanan yaklaşık bin 500 kişi yeniden yargılama beklentisi içinde.
Avukat Mehdi Özdemir, AİHM'in DGM'lerde askeri üyenin bulunmasını, o dönemde, kollukta işkence ve avukatsız ifade alınmasını "adil yargılama hakkının ihlali" olarak kabul ettiğini belirtti.
'HUKUK HERKES İÇİN EŞİT UYGULANMALI'
Yeniden yargılama ve ceza infazının durdurulması taleplerinde çifte standart uygulandığını öne süren Özdemir, diğer dosyalardan hükümlüler için yeniden yargılama talebinde AİHM'e bireysel başvuru şartı arandığını söyledi. Özdemir, "Bu durumun Anayasa'nın eşitlik ilkesi kapsamında, adil bir yargılamanın olmadığı noktasında mahkemelerce Hizbullahçılar açısından kabul edilmesine karşın PKK'den hükümlü olan kişiler açısından kabul edilmemektedir. Hükümet tarafından 2016 yılının sonuna doğru 7145 sayılı bir yasa çıkarıldı. Yasa, doğrudan dostane çözümle AİHM’den düşme kararı verilen dosyalara ilişkin yeniden yargılama yapılmasını sağlayıcı nitelikte bir yasal hüküm getirdi. Yasal düzelemeden sonra hiçbir gerekçe olmaksızın Hizbullah hükümlüleri tahliye edildi. Aynı koşulları bulunan bizim müvekkillerimiz açısından dostane çözüm neticesinde sadece Hasan Çabadak tahliye oldu, diğer başvurular reddedildi. Bu talepler tamamen keyfi bir şekilde reddediliyor. Hukuk ve adalet herkes için eşit uygulanmalıdır" diye konuştu.
'MATBU BAŞVURULAR REDDEDİLİYOR'
Yeniden yargılama başvurusu yaptığı 20 kişiden 4'nün kabul edildiğini ve ceza infazlarının durdurulduğunu, bir müvekkilinin yeniden yargılama talebinin kabul edildiğini aktaran Özdemir, yeniden yargılama talebiyle başvuruda bulunacaklara, "AİHM kararı olanlar, kararın tercümesini yaparak ve hangi noktada ihlal verilmişse sonuçların giderilmesine ilişkin başvuru yapmaları gerekmektedir. AİHM kararı olmayanlar ise şahsi dosyalarına ulaşarak eksiklik, yanlışlık, toplanması gereken deliller ve dosya kapsamı itibariyle yeniden yargılamayı gerektirir koşulların tespit edilerek başvuruların yapılması lazım. Genel mahiyete matbu dilekçelerle yapılan başvurular şu an Diyarbakır Ağır Ceza Mahkemelerince ret kararları verilmektedir" diye belirtti.
'AİHM KARARI TÜM MAĞDURLAR İÇİN EMSALDİR'
DGM yargılamalarını bir bütün olarak mahkum eden AİHM kararlarının emsal nitelikte olduğunu söyleyen Özdemir, şöyle devam etti: “Yeniden yargılamanın yapılması gerekmektedir. Ancak şuan ki mahkemelerce bu durum göz ardı ediliyor. Bir bütün olarak DGM yargılamalarını mahkum etmektense AİHM’in bireysel mahiyette vermiş olduğu kararlar gerekçe gösterilerek yeniden yargılamalar kabul ediliyor. Ancak bunun böyle olmaması gerekiyor."
Kaynak: Diyarbakır Söz
