DYARBAKIR(SÖZ)-Baylma; beynin kan akmnn veya oksijenlenmesinin geçici olarak azalmas sonucu gelien geçici bilinç kayb olarak tanmlanyor. Yaplan çalmalara göre; beyin kan akmnn 6-8 saniye durmas ya da sistolik (büyük tansiyon) kan basncnn 66 mmhgnin altna dümesi bilinç kaybna yol açabiliyor. Nöroloji Uzman Dr. Elvan Cevizci Akklç, genellikle basit ve önlenebilir nedenlerden kaynaklansa da, baylmann bazen kalpte ritim problemleri ve beyinde damar tkanklklar gibi ciddi hastalklarn iareti de olabileceine dikkat çekerek, Bu nedenle özellikle herhangi bir tetikleyici faktörü olmayan, öncesinde ba dönmesi ile bulant gibi bir belirti vermeyen ve tekrarlayan baylmalarda mutlaka hekime bavurulmaldr diyor. Acbadem Kozyata Hastanesi Nöroloji Uzman Dr. Elvan Cevizci Akklç, baylmann nedenlerini anlatt önemli öneriler ve uyarlarda bulundu.
Kalp damar hastalklar
Damar tkankl, sertlii ve yrtlmas gibi kalp damar hastalklar baylmann nedenleri arasnda ilk srada yer alyor. Örnein, kalp damar tkandnda kalbin pompalama fonksiyonu bozuluyor ve bunun sonucunda beyindeki kan akm azalyor. Bu tablo da bilinç kaybna yol açyor. Eer baylmann altnda yatan etkenin kalp kaynakl olduu tespit edilemezse hastalk ilerliyor ve kalp krizi gibi hayat tehdit eden sonuçlar geliebiliyor.
Aritmi, bir baka deyile kalp ritminin düzensiz olmas, baylmann en tehlikeli sebeplerinden birini oluturuyor. leri yata en sk görülen baylma nedeni ise ortostatik denilen ve aniden ayaa kalkmakla ya da yatlan yerde dorulmakla oluan tansiyon düüklüüne bal bilinç kayb oluyor. Bunun nedeni ise ileri yala birlikte damar sertlii riskinin artmas ve çoklu ilaç kullanmna bal olarak (özellikle idrar söktürücü ilaçlar) ani hareketlerle tansiyonun hzlca dümesi. Dr. Elvan Cevizci Akklç bu nedenle ani hareketlerden, özellikle yataktan aniden kalkmaktan kaçnlmas gerektii uyarsnda bulunarak, Ayrca idrara skmamal, bol bol su içilmeli, hekim kullanlan ilaçlar hakknda mutlaka bilgilendirilmeli diyor.
Refleksler
Bazen hiç ummadmz reflekslerimiz nadiren de olsa baylmayla sonuçlanabiliyor. Haprma, öksürme, alama, idrar yapma, ar korku veya ard ardna atlan kahkahalar gibi uyaranlar beyne giden oksijen miktarn azaltarak baylmaya neden olabiliyor. Dr. Elvan Cevizci Akklç, refleks kaynakl baylmalarn en sk idrar yapma esnasnda olutuunu belirterek, Örnein uzun süre ihtiyac gidermeyip tuvaleti tutmak, ardndan dolu bir mesaneyle hzla idrara çkmak, özellikle kan basnc düük olan kiilerde beyine giden oksijen miktarn azaltyor. Bunun sonucunda baylma gerçekleiyor diyor.
Beyin ve damar tkanklklar
Beyin ve damar tkanklklar baylmann ciddi nedenlerinden birini oluturuyor. Özellikle de büyük damar tkanklklarnda geliiyor baylmalar. Nöroloji Uzman Dr. Elvan Cevizci Akklç, baylmaya yüzde asimetri ya da bir taraf kol ve/veya bacakta güçsüzlük elik ediyorsa; pht atmas, tkanklk, anevrizma ya da kanama gibi beyin damar hastalklarnn düünülmesi gerektii uyarsnda bulunuyor.
Kan ekerinin dümesi
Hipoglisemi; kan ekerinin, bir baka deyile glikoz seviyesinin ideal deerinden daha düük olmas durumu olarak tanmlanyor. Hipoglisemi sorunu yaayan diyabet hastalarnda baylma sk görülen bir sorun. Bilinç kaybna ayrca terleme ve az kuruluu da elik ediyor. Nöroloji Uzman Dr. Elvan Cevizci Akklç, özellikle kan ekeri düüklüünde baylma ataklarna sk rastlandna dikkat çekerek, Bazen kan ekeri düüklüü çok ciddi boyutlarda olup, epileptik nöbete yol açarak bilinç kayb sebebi olabiliyor diyor.
Zehirlenmeler
Nöroloji Uzman Dr. Elvan Cevizci Akklç, solunum yoluyla gelien zehirlenmelerin de sklkla baylmaya neden olabildiine dikkat çekerek, Bunlar zehirli kimyasal gazlar, evde kullanlan temizlik ürünleri ve boya maddeleri olabiliyor diyor.
Epilepsi
Nöroloji Uzman Dr. Elvan Cevizci Akklç, epilepsinin baylmann nispeten sk görülen ve ciddi nedenlerinden biri olduuna iaret ederek, öyle devam ediyor: Bilinç kayb beyindeki elektriksel dearj nedeniyle yaanyor. Baylmaya genellikle kollarda ve bacaklarda kaslma ya da atma, dil srma, hrltl bir solunum ve idrar kaçrma elik ediyor. Bilinç kayb kalc olmasa da, nöbet esnasnda fiziksel kazalardan dolay yaralanmalar ve uzun süreli nöbetlerde; solunum sknts, hipoksi ve kalpte ritim düzensizlii ile kalp fonksiyon bozukluu gibi kalc sorunlar geliebiliyor
laçlarn yan etkileri
Baz ilaçlarn yan etkileri de baylmaya yol açabiliyor. Bu nedenle baylma sorunu yaayan kiilerin kullandklar ilaçlarn mutlaka kontrol edilmesi gerekiyor. Hastann öyküsü ve muayene, tanda en önemli basamaklar oluturuyor. Dr. Elvan Cevizci Akklç, Baylma ataklarndan korunmak için ilaç etkileimleri iyi sorgulanmal ve baka bir nedenle ilaç kullanlacaksa bu ilaçlar hekime mutlaka gösterilmeli diyor.
Duygusal (emosyonel) stres
Emosyonel, bir baka deyile duygusal stres kendiliinden düzelebilecek bir tablo iken baylma esnasnda ciddi bir fiziksel travmaya yol açp, kötü sonuçlara yol açabiliyor. Bir yaknn ani kayb nedeniyle oluan ok veya herhangi bir durumda gelien ar kayg ile korku gibi etkenlerin tansiyonu düürmeleri sonucunda beyindeki kan akm azalnca, baylma gerçekleiyor. Nöroloji Uzman Dr. Elvan Cevizci Akklç, Baylmalarda mutlaka altta yatan baka bir problemin varl sorgulanyor. Herhangi bir sorun tespit edilmezse duygusal stres kaynakl baylma tans konuyor diyor.