çocuk ve Ergen Psiyikatrisi Uzman Dr. Nigar Aliyeva, pandemide takntlara kar alnabilecek önlemleri anlatt, önemli uyarlar ve önerilerde bulundu.
Kiinin istemedii halde aklna taklan, doru ve mantkl olmadn bilse de aklndan uzaklatramad rahatsz edici düüncelere obsesyon deniliyor. Obsesyonlar kiide genellikle kayg ve korku olutururken; bu kayg ve korkuyu gidermek amacyla yaplan, tekrarlayc baz davran ve düünceler ise kompulsiyon olarak adlandrlyor. çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Uzman Dr. Nigar Aliyeva Elbette her yata insanlarn baz takntlar olabilir. Bu takntlar kiinin yaamn etkilemiyorsa, hayat kalitesini düürmüyorsa, yapmas gereken normal ilevleri engelleyecek hale gelmemise hastalk boyutundan bahsedilmez. Ancak ilevsellii bozar hale geldiinde özellikle çocuun okul hayatn, derslerini, arkada ilikilerini, sosyal yaantsn, aile ilikilerini olumsuz etkiliyorsa Obsesif Kompulsif Bozukluktan (OKB) bahsedilmektedir ve tedavi edilmesi gerekir diyor. OKB belirtilerinin kirlenme korkusu ve ar temizlik takntlar, düzenli ve simetrik olma, kiinin kendisinin veya bakalarnn zarar görmesine ait düüncelere kaplmas, sürekli bireyleri kontrol etme ihtiyac, kompulsif olarak belirli kalplarda sayma, ciddi bir hastalnn olduunu düünme olarak sralanabildiini belirten Dr. Nigar Aliyeva bu davranlarn pandemi sürecinde art gösterdiini söylüyor.
SNS LERLYOR!
Yaklak bir buçuk yldr 7den 70e herkeste youn korku, kayg ve strese neden olan Covid-19 pandemisi sürecinde özellikle obsesif temizlik davranlarnn çok yaygnlatn vurgulayan Dr. Nigar Aliyeva öyle konuuyor: Yaadmz pandemi sürecinin, dünya çapnda yaplm baz çalmalarda çocuk ve ergenlerde OKB belirtilerinin artmasnda risk oluturduu gösterilmektedir. çocukluk döneminde OKBnin tannmas daha zor olabilir. Bunun nedenlerinden biri OKBnin sinsi balangçl olmas ve ailenin balama dönemini gözden kaçrmasdr. Ancak OKBnin, prognoz açsndan çocukluk yanda balad zaman, geliimsel süreç içinde daha ar ve uzun seyrettii gözlenmektedir. Bu nedenle çocukluk döneminde OKB belirtileri varsa bir an önce müdahele etmek gerekir.
BU ÖNERLERE DKKAT!
çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Uzman Dr. Nigar Aliyeva, bu zorlu süreçte anne ve babalarn baz davran kurallarna dikkat ederek çocuklarna destek olabileceklerini belirterek önerilerini öyle sralyor;
çocuklara sk sk elleri ykama, dezenfektanla temizleme, ate ölçme gibi önerilerde bulunulmamaldr. Bilimsel makale ve klavuzlardaki önerilere (ellerin yaklak 20 ykanmas) dikkat etmek yeterli olmaktadr.
çocuklarn tekrarlayc ekilde sorduu Ellerim temiz, deil mi? Hastalanmam, deil mi? Virüs olan yerlere dokunmadm, deil mi? gibi tekrarlayan sorularna sadece bir kez cevap vererek kayg ve obsesif düüncelerini pekitirmekten kaçnmak gerekmektedir.
çocuun yana uygun bir ekilde somut olarak hastalkla ilgili bilgi verilmelidir. çocuklarn bu süreci doru bir ekilde örenmesi, sorularnn açk ve net bir ekilde somutlatrlarak cevaplanmas kayglarn önemli ölçüde azaltacaktr.
Küçük yataki çocuklarda özellikle el ykama, sosyal mesafenin önemi, maske takma ve sokaa çkma yasa gibi konular oyunlatrlarak, hikayeletirilerek anlatlabilir.
Bu dönemde de Covid-19 ile ilgili basn yayn organlarndaki haberleri sürekli takip etmek ve evde tartmak doru bir yaklam olmayacaktr.
TEDAV çOCUUN YAINA GÖRE DEEBLYOR
OKB tespit edilen çocuklarn tedavisinin, çocuun yana göre deiebildiini belirten çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Uzman Dr. Nigar Aliyeva öyle konuuyor: Küçük çocuklarda oyun terapisi, destekleyici terapiler, ailelerle ibirlikçi tutum ie yararken; daha büyük çocuklarda OKBde özellikle obsesif düüncelerin ve kompulsiyon davranlarnn giderilmesi için ilaç kullanma gereklilii ortaya çkabilir. çocukluk döneminde OKBde bir taraftan kullanmlar son derece güvenli ve kontrollü olan ilaçlar seçilerek tedavi edilirken, dier taraftan da çocuun yana uygun terapi yöntemi yaplmas en etkin tedavi seçenei olmaktadr. çocuun, hekimi tarafndan önerilen ilaçlarn düzenli bir biçimde, önerilen doz ve süre boyunca almasna özen gösterilmeli, bu süreçte çocua her admda destek olup baarlarna olumlu geri bildirimde bulunulmaldr.