GÖZLER DASK’DA
Geçirdiğimiz deprem felaketi ile yaklaşık 45.000 insanımızı kaybettik. Kalan sağlarla mal – ev – barınma sorunlarıyla boğuşuyoruz.
DASK zorunu deprem sigortası olanlar bir nebze rahattı, nasılsa hasarı karşılar başımızı bir çatıya sokarız diye.
Diyarbakır şehri adına konuşuyorum. Dask’ın ödeyeceği tutar evini kaybedenleri yeni çatı altına sokamıyor maalesef.
Dask’ın maksimum ödeyeceği 2023 güncellenen fiyatı ile 640. Bin TL. tüm yapı tiplerinde.
Betonarme yapı tipleri için m2 ye 3.016 TL, diğer yapı tarzları için 2.080 TL ödeyeceği belirlenmiş.
Dask (zorunlu deprem sigortası) olanların, evlerinin yıkılması durumunda alacağı net tutar,
- Depremin şiddetine
- Yapı tarzına
- Dairenin yüzölçümüne
- Bina kat sayısına
- Sözleşmenizin bedeline
- Aylık ödediğiniz sigorta tutarına
- Eksper raporuna
Göre değişiyor.
Örnek verecek olursam 200 m2 dairenin 301.600 TL belirlenmiş (sigortanın ilk yapıldığı tarihte belirleniyor) sigorta bedeli olsun. Ve yıllık ödeme 156.83 TL olsun.
Olası bir yıkımda Dask’ın size ödeyeceği tutar yaklaşık 400 bin TL.
Bu tutar kesintilerle, eksper raporunda ve sözleşmenizde geçen maddelere, binanın yaşına bağlı olarak artıp ya da azalabiliyor.
Hadi Dask gelsin de Diyarbakır da 400 bine ev bulsun da evi yıkılan da otursun.
Yetkililerle yaptığım görüşmede enflasyon farkı baz alınmıyor mu? Diye sordum.
Demem o ki 10 yıl önce 300 bine alınan ev bugün 1 milyon 700 bin bandında.
Hayır enflasyon Dask’ı bağlamıyor. Kâr kaybının yaşanması deprem sigortası teminatının dışındadır.
Evin yıkıldıktan sonra aynı şartlarda daire istiyorsan birde özel konut sigortası yaptırmalıymışsın.
Ya da Dask yaptıracağın aşamada evin rayiç bedelini ve Dask ile yapılan sözleşmede, sözleşme bedeli yüksek gösterilecek
Dolayısıyla yılda bir defa ödeyeceğin primi de yüksek tutarsan Dask’ın o zaman mal sahibine ödeyeceği tutar da artıyor.
Ama genelde insanlar ev alırken nasıl davranıyor. Elden geldiğince hem müteahhit hem ev alıcısı rayiç bedeli yani hanenin tutar olarak piyasa bedeli
Normal bedelin altında gösteriyor ilgili belediyelere. Neden?
Müteahhit devlete az vergi ödesin, biz alıcılar tapuya az masraf ödeyelim diye.
Nevi şahsına münhasır bir ülkeyiz, böyle hemen her türlü resmi işlemlerimiz kâğıt üzerinde farklı, gerçekte farklı.
Bunu devlet de biliyor, bizde biliyoruz, tapu belediye memuru da biliyor.
Alenen kâğıtta sahtecilik, gerçeği çarpıtma ama bizim normalimiz.
Çünkü devletin aldığı vergi miktarı gücümüzü aşıyor. O yüzden bu yollara başvuruluyor.
Bizim gibi kâğıt üzerinde her şey kitabına uygun yerli yerinde ama gerçekte full kitapsızlık örneği sergileyen başka ülke var mı çok merak ediyorum.
Ama rayiç’in yüksekte olsa Dask’ın sana ödeyeceği tutar yukarıda da yazdığım gibi 640 bin TL geçmiyor.
Yani yaraya merhem değil ancak yara bandı oluyor. Diyarbakır deprem bölgesi olmadığından fay hattı geçmediği için
Şehir halkı olarak Dask’a ve konut sigortalarına gereken önemi vermedi şimdiye değin.
Hatta çoğu insan evin % 80 lik tutarını Dask’ın karşılayacağını zannediyordu.
Hep beraber başımıza gelen felaket ile öyle olmadığını gördük.
Bu arada Dask enkaz toplama masrafını da üstlenmiyor, bu iş belediyelerindir diyor.
Deprem ile birlikte birçok insan tedirginlikle Dask sözleşmesi yapmak için acentelere akın ediyor ama Dask 7 şubat da sistemini kilitledi yeni sözleşme yapmıyor.
Şimdi açıldıysa bilemeyeceğim.
Merak edilen sorulardan bir tanesi de “konutun veya işyerinin az hasarı veya orta hasarını Dask karşılar mı”?
Bu durum tamamen sizin bireysel deprem sigortası sözleşmenize bağlı sözleşmeyi yaparken bu madde eklenmişse evet hasarı Dask karşılar.
Bilim, bilinç, öngörü ve hayırlı yarınlar diliyorum hepimize…
